Odsłonięcie pomnika poległych i pomordowanych leśników, połączone z posadzeniem sadzonki dębu, pobłogosławionej  przez papieża Franciszka, stały się kulminacyjnymi punktami obchodów ogólnopolskiego i regionalnego  Święta Lasu. 8 czerwca  do Nadleśnictwa Janów Lubelski  przyjechali  leśnicy z całej Polski. Wśród nich znalazła się delegacja z Nadleśnictwa Miedzyrzec na czele z nadleśniczym Leszkiem Michalcem. Obecna była także międzyrzecka Konna Straż Ochrony Przyrody i Tradycji.

Uroczystości, odbywające się  w 100 rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę, przebiegały pod narodowym patronatem prezydenta RP. Wzięli w nich udział reprezentanci najwyższych władz kraju – prezydenta i premiera RP: Adam Kwiatkowski, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, Małgorzata Golińska, wiceminister środowiska, Przemysław Czarnek, wojewoda lubelski, liczni parlamentarzyści, samorządowcy, przedstawiciele służb mundurowych. – Leśnicy polscy położyli wielkie zasługi zarówno w zbrojnych zmaganiach o odrodzenie ojczyzny, jak też w odbudowie naszego suwerennego państwa. Także w jego obronie przed napaścią dwóch totalitarnych imperiów i w obydwu konspiracjach. Za swoją niezłomność i patriotyzm wielu z nich cierpiało prześladowania ze strony okupantów: niemieckich  i narzuconego naszemu narodowi systemu komunistycznego. Dziękuję za pamięć o tych bohaterach – napisał w specjalnym liście prezydent  Andrzej Duda.

Odrodzenie dla lasów

Tegoroczne Święto Lasu rozpoczęła Msza św polowa, której przewodniczył ks. Tomasz Duszkiewicz, kapelan DGLP. W homilii ks. Witor Ojrzyński, dziekan kapelanów leśników,  przywoływał zarówno  czasy kształtowania się państwa polskiego po 1918r, jak  i toczącą się wówczas dyskusję nad kształtem polskich lasów. Zwrócił uwagę m.in.  na słowa Adama Loreta, który już w 1920r zastanawiał się nad ich wizją: - Sprawa urządzania Lasów Państwowych ma dla ich przyszłości pierwszorzędne znaczenie, a odpowiednie ich ujęcie, zorganizowanie samego urządzenia i sposób jego przeprowadzenia zdecyduje na długi szereg lat o Państwowym Gospodarstwie Leśnym i o jego dalszym rozwoju. Zasady przyszłego gospodarowania i użytkowania lasu powinny być ujęte w ogólne przepisy gospodarcze – cytował przyszłego dyrektora LP. Kaznodzieja   przywołał także wypowiedź  Kazimierza Bielińskiego, który w 1921 r pisał o związkach  wolnej Polski i leśnictwa:  - Odzyskaliśmy Polskę wolną, a z nią wyzwoliliśmy się z pęt niewoli. Nadeszła wreszcie i dla leśnictwa polskiego era odrodzenia. Jedynie bowiem własne państwo  jest w stanie uchronić las polski od ostatecznej zaguby i przywrócić mu jego obszar, zdrowie i znaczenie. Dwa cele musi mieć państwo polskie wobec lasu polskiego przed oczyma: dobro samego lasu i dobro całego narodu, któremu las ten ma służyć. Przesłanie  do uczestników spotkania skierował  bp. Tadeusz Lityński, krajowy duszpasterz leśników.

Leśna lekcja historii

- Wkład pracy leśników, jak również wkład finansowy i rzeczowy Lasów Państwowych w odrodzenie naszego państwa w okresie międzywojennym są nie do przecenienia – podkreślał Andrzej Konieczny, dyrektor generalny LP. Prześledził jednocześnie  zaangażowanie  leśników na przestrzeni różnych zrywów niepodległościowych – Na terenach wcielonych do  III Rzeszy oraz Generalnego Gubernatorstwa życie straciło ok. 1600 leśników; ginęli w walce, w obozach koncentracyjnych, rozstrzeliwani na ukrywanie Żydów lub partyzantów. Sowieci, tuż po zajęciu Kresów, zabili ok. 3 tys leśników;  los wielu podwładnych podzielił naczelny dyrektor Lasów Państwowych Adam Loret – przypomniał dodając jednocześnie, iż nazwiska 700  leśników widnieją  na tzw. Liście Katyńskiej. Dyrektor generalny przywołał   też  postać Danuty Siedzikówny „Inki”, która uwieczniona została przez leśników w pomniku, odsłoniętym na terenie Nadleśnictwa Browsk. –Nigdy nie powinniśmy zapominać o wielkiej ofierze naszych poprzedników; to istotna cześć naszej tradycji i tożsamości zawodowej. Naszym obowiązkiem jest nie tylko pamiętać o nich, lecz przekazywać innym tę wiedzę i upowszechniać  ją – podsumował A. Konieczny.

Pomnik i dąb – symbole pamięci

Kulminacyjnym punktem uroczystości było odsłonięcie pomnika ku czci leśników,  poległych i pomordowanych w walce o wolność kraju.  Jak podkreślał inicjator jego budowy -  Jerzy Sądel, dyrektor lubelskiej dyrekcji LP-  ma on wymiar symboliczny. – Pomnik w kształcie orła z koroną na głowie wykonany został  z biało – czerwonego piaskowca, co symbolizuje nasze godło i barwy narodowe. Jedno skrzydło to symbol walki  z Niemcami, drugie – nieco załamane – napaści Związku Radzieckiego  we wrześniu 1939r. Z prawego skrzydła wyłania się popiersie leśnika w mundurze z okresu II Rzeczypospolitej.  Między skrzydłami znalazł się krzyż- symbol cierpienia ale też zmartwychwstania. Orzeł stanął  na cokole z dębowymi liśćmi  symbolizującymi dystynkcje leśne - wyjaśnił zebranym.  Pomnik usytułowany został  naprzeciwko janowskiego Ośrodka Edukacji Ekologicznej.  J Sądel zwracał uwagę, iż nieprzypadkowo  znalazł się on w  Lasach Janowskich, które przez kolejne stulecia były miejscem walk powstańczych  i innych zrywów niepodległościowych. Przypomniał m.in. największą bitwę partyzancką II wojny światowej na Porytowym Wzgórzu, w której walecznością i skutecznością odznaczył się oddział Bolesława Usowa „Konara”, nadleśniczego Nadleśnictwa Huta Krzeszowska.

Tuż  po odsłonięciu monumentu  kapelan leśników ks. W. Ojrzyński poświęcił go,  a  poszczególne delegacje złożyły  wieńce i kwiaty.  Na pamiątkę obchodów Święta Lasu w  100 rocznicę odzyskania niepodległości – posadzono symboliczne drzewko dębu. Była to druga  spośród 100 sadzonek,   pobłogosławionych w Watykanie  przez papieża Franciszka.

Nagrodzeni i wyróżnieni

W trakcie krajowej narady leśników zaproszeni   goście wielokrotnie podkreślali znaczenie wielofunkcyjnej gospodarki leśnej. - Polska jest doskonałym przykładem realizacji zrównoważonej gospodarki leśnej, jej zasad i działań promowanych przez Europejską Komisję Gospodarczą ONZ – podkreślał  zastępca sekretarza wykonawczego Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ Andriej Wasiliew.  I dodał, iż polscy leśnicy z pokolenia na pokolenie przekazywali sobie wiedzę o tym jak chronić przyrodę. - Zawód leśnika wciąż cieszy się w kraju, a także poza granicami, szacunkiem i zaufaniem społecznym – dodał Wasiliew.

Spotkanie stało się też okazją do uhonorowania wyróżniających się leśników odznaczeniami państwowymi i resortowymi. Srebrne Krzyże Zasługi, nadane prze prezydenta RP, odebrali: Zyta Bałazy, nadleśniczy Nadleśnictwa Szklarska Poręba, Adam Płaksej, dyrektor RDLP we Wrocławiu oraz Janusz Kobielski, nadleśniczy Nadleśnictwa Ruszów.  Wręczone zostały odznaki honorowe: Za zasługi  dla ochrony środowiska i gospodarki Wodnej, nadane przez  ministra środowiska  oraz kordelasy leśnika polskiego. Rozstrzygnięto  kolejną  edycję Konkursu Lasów Państwowych im. Adama Loreta. Główną nagrodę w tzw. kategorii medialnej otrzymał Bogdan Miszczak, dziennikarz TV Obiektyw z Krosna za realizację dokumentów fabularyzowanych „Czas leśnych kurierów” i  „Jako w niebie, tak i w Komańczy” oraz promocję historycznych aspektów leśnictwa w Bieszczadach. Tytuł  Człowieka Roku Lasów Państwowych przypadł  prof. Andrzejowi Grzywaczowi. Przyznany został za wieloletnią działalność na rzecz leśnictwa i ochrony leśnej przyrody, nauk leśnych oraz dla dobra Lasów Państwowych.

O idei powstania pomnika poległych i pomordowanych leśników oraz o uwarunkowaniach historycznych miejsca, w którym stanął  - posłuchać można w audycji „Z Łosiem przez las”, przygotowanej w Nadleśnictwie Janów Lubelski.

Link do audycji:

http://www.rdc.pl/podcast/z-losiem-przez-las-09-06-2018/